محیط دور کمر و دور کمر به دور باسن (WHR )

محیط دور کمر و دور کمر به دور باسن (WHR )
نسبت دور کمر به باسن  waist  to hip   به منظور اندازه گیری توزیع بافت چربی استفاده می شود . نسبت دور کمر به باسن (whr ) بین چاقی مردانه(سیبی شکل) که تراکم چربی در مناطق شکمی وجود دارد و چاقی زنانه (گلابی شکل ) که چربی در باسن و ران ها تجمع کرده ، تفاوت قائل می شود.نسبت دور کمر به باسن whr یک یا بیشتر در مردان و در زنان 0/8 یا بیشتر ، عامل خطری برای ابتلا به بیماری مرتبط با چاقی است.
مشخص شده است که محیط دور کمر ، در مقایسه با نسبت دور کمر به دور باسن ، شاخص بهتری برای چربی احشایی می باشد و با عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی ارتباط قویتری دارد.
همچنین نسبت دور کمر به باسن پیشبینی کننده خوبی برای افزایش خطر ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی – عروقی می باشد. تجمع چربی محیطی در باسن و ران ها ، برای مقدار مشخصی از چربی شکمی ، ممکن است با شرایط متابولیکی بهتری مرتبط باشد.
زنی با اندازه دور کمر بیش از35 اینچ(89 سانتی متر) و مردی با اندازه دور کمر بیش از 40 اینچ(102 سانتیمتر) را باید برای برخی مشکلات  جدی سلامتی نظیر بیماریهای قلبی ، دیابت، فشار خون بالا ، کلسترول بالا ، و توقف تنفس در خواب و آسم تحت نظر قرارداد.

میزان چربی بدن زنان حدود دو برابر مردان است.

* میزان چربی بدن زنان حدود دو برابر مردان است. (24 درصد وزن زنان را چربی تشکیل می دهد در حالی که این نسبت در مردان حدود 11 درصد است)
* سلولیت با انباشته شدن بیش از حد چربی ها در بافت هیپودرم شروع می شود. ساختار هیپودرم زنان متفاوت از مردان است و این تفاوت یکی از عوامل اصلی و مهم بروز سلولیت در زنان است.حجم حفراتی، که چربیها در آنها ذخیره می شوند،در هیپودرم زنان بسیار بیشتر از مردان است. آرایش دیواره های بافت همبند اطراف حفرات موجود در هیپودرم، در مردان بصورت لوزی یا مورب ولی در زنان بصورت استوانه ای است.

* هورمون استروژن خود یک عامل ذخیره کننده چربی در حفرات بافت هیپودرم است واین در حالی است که میزان هورمون استروژن در زنان، در شروع بلوغ، در حاملگی، در دوران قاعدگی و نیز با مصرف کنتراسپتیوها (داروهای پیشگیری از حاملگی)، افزایش می یابد. یکی از دلایل چاقی و افزایش تجمع چربی در بدن در دوران حاملگی نیز همین موضوع است.

* در سطح سلول های چربی گیرنده هایی به نام گیرنده های آلفا و گیرنده های بتا وجود دارد. گیرنده های آلفا فرآیند تجزیه و مصرف چربی را متوقف می کنند گیرنده های بتا بر عکس گیرنده های آلفا، موجب تحریک فرایند تجزیه و مصرف چربی می شوند. میزان توزیع این گیرنده ها در نقاط مختلف بدن، تا قبل از سن بلوغ، در زن و مرد یکسان است. ولی در زنان با شروع سن بلوغ، میزان توزیع گیرنده های آلفا(یعنی متوقف کننده های فرآیند تجزیه و مصرف چربی) در نواحی پهلو و باسن، به میزان پنج الی شش برابر نسبت به گیرنده های بتا افزایش می یابد. این افزایش نقش پر اهمیتی در کاهش مصرف چربی در بدن زنان دارد.به طور خلاصه تفاوت های فیزیولوژیکی زنان با مردان، که با انباشتن چربی ها در بافت هیپودرم، زنان را مستعد ابتلا به سلولیت می کنند،به شرح زیرند:

* چربی دو برابر نسبت به مردان
* حجم بیشتر حفرات هیپودرم و آرایش استوانه ای آنها
* افزایش گیرنده های آلفا در سن بعد از بلوغ